Pin Lipo: Các cảnh báo và quy tắc an toàn!

1/ "Pin Lipo cháy đã lấy đi nhà của tôi và mọi thứ tôi có..."

http://www.rcgroups.com/forums/showthread.php?t=1201043



Xuất phát từ việc tìm chọn mua pin mới cho mình, hôm vừa rồi tôi lại tìm kiếm pin trên hobbyking.com. Lần này, sự lưu ý của tôi dừng lại ở 1
viên pin có các thông số rất đẹp nhưng lại rất rẻ. Cái mà tôi chú ý là món hàng này chưa có 1 vote nào. Suy nghĩ: ta sẽ làm chuột bạch viên cho viên pin này? Từ từ đã, tôi bắt tay vào tìm kiếm thông tin và review về nó. Và trong lúc tìm kiếm, tôi đã đọc thấy vụ tai nạn này trên rcgroups.com

"Lipo fire took my house and everything I own"
Đây là lời nói của một người chơi RC, nhà của anh ta đã bị cháy vào hồi tháng 2 vừa rồi. Gia đình anh ta đã an toàn nhưng toàn bộ tài sản đã ra đi cùng với 2 chú chó đã chết cháy. Tai nạn về pin Lipo đã xảy ra nhiều và tôi cũng đã từng nghe, từng xem và tận mắt thấy nhưng câu chuyện lần này lại gây cho tôi thật nhiều suy nghĩ. Suy nghĩ thật nhiều là bởi vì tôi có phần nào đó giống anh ta.

Anh ta đã sử dụng pin Lipo 4 năm nay nhưng thật đáng buồn, đó là anh ta đã phạm phải nhiều nguyên tắc an toàn khi sạc pin và khi chỉ cần 1 lần bất cẩn là sự việc đã như vậy. Qua nhận định của tôi thì có 2 nguyên nhân chính để xảy ra tai nạn này đó là:
- Không chú ý kiểm tra lại các thông số sạc. Anh ta đã cẩn thận sạc 2C cho pin sạc được 5C nhưng lần này là 1 viên pin khác- nó không sạc được 2C.
- Sạc không có mạch balance!!! Đây là cái mà tôi cho là nguyên nhân đứng thứ 2 của vụ tai nạn này. Anh ta đã cho mượn mạch balance và không có nó khi sạc.

Gần đây, việc chơi xe pin đã trở nên thịnh hành. Tôi nhận được nhiều câu hỏi về pin và nhận thấy được rằng số lượng người chơi xe pin đang tăng lên rất nhanh. Một điều nữa xúc tiến nhiều cho việc này đó là các trang web hiện giờ có rất nhiều lựa chọn cho pin, và giá lại hợp túi tiền.
Pin Lipo đương nhiên là món hàng được ưa chuộng nhất trong số các loại pin, nhưng nhiều người còn chưa ý thức rõ rằng: Pin Lipo là một trong
những loại pin nguy hiểm nhất vì khả năng gây cháy nổ của nó. Pin Lipo còn được gọi là "bom hóa học" hay đôi khi là "bom khói".

2/ Các ví dụ minh họa về khả năng cháy nổ của pin Lipo:

- Diễn tiến của quá trình bốc cháy Lipo khi sạc vượt áp (over charge):



- Test thử nghiệm sạc vượt áp và túi đựng an toàn khi sạc Lipo:



- Pin Lipo bị va chạm cơ học và giữ pin Lipo trong hộp sắt:



- Thủ thuật chữa pin bị phồng nhưng bị lên án:



- Lithium và nước:



Và còn rất nhiều các ví dụ khác trên Youtube về việc cháy nổ của pin Lipo. Qua các ví dụ trên, ta có thể thấy rằng:
- Pin Lipo khi bị sạc vượt áp sẽ phình lên và cháy. Nó cháy lần lượt từng cell một.
- Va chạm cơ học làm thủng pin có thể làm pin cháy.
- Pin để trong hộp không được khóa chặt thì áp suất cháy sẽ có thể mạnh như nổ
- Ngọn lửa từ pin bốc ra rất mạnh cho dù trong các thí nghiệm chỉ với những cục pin cỡ nhỏ và trung. Anh em ta thì toàn pin 3000-5000mAh...
không biết sẽ cháy lớn như thế nào.

3/ Các nguyên tắc cần áp dụng để sử dụng Pin Lipo an toàn:
Việc áp dụng các biện pháp an toàn và phòng chống cháy nổ với pin Lipo đã được nhắc đến rất nhiều. Nhất là lúc sạc thì khó có ai mà ngồi kè kè bên cạnh cục sạc mãi được cho dù đây là quy trình dễ làm cháy pin nhất. Ngoài ra việc vứt pin vào hộp đồ đầy dụng cụ kim loại hay để nóng pin cũng là điều không nên chút nào. Dưới đây là các nguyên tắc tôi đưa ra theo kinh nghiệm của mình và từ một số tài liệu cộng với sự biên tập kinh nghiệm của nhiều người sử dụng pin.

a. Cho quá trình sạc: (đây là quá trình dễ gây cháy nổ nhất)
- Luôn sử dụng đúng sạc và chế độ sạc dành cho pin Lipo.
- 100% số lần sạc luôn cần balance.
- Sử dụng sạc tốt. Trong khi sạc cần kiểm tra được điện thế của từng cell pin. Tối thiểu ta có Imax B6 hiển thị LCD hoặc không thì phải thêm
đồng hồ đo điện.
- Không set dòng sạc vượt quá số chỉ đã được ghi/ nhắc/ hướng dẫn. Để giữ an toàn, nên sạc trong ngưỡng 1C. 1C cũng là chỉ số khuyến cáo của hãng sản xuất cho tuổi thọ pin được lâu.
- Luôn để ý đến sạc và pin khi sạc: kiểm tra các thông số trên sạc, sự thay đổi nhiệt độ, hình dạng của pin hay điều kiện môi trường lúc đó có
quá nóng hay không. Giữ nguyên tắc: sau khi bắt đầu sạc 5 phút, kiểm tra 1 vòng các thông số và khi pin đạt khoảng 80% dung lượng thì kiểm tra lần 2. Bảng hiển thị quan trọng nhất là bảng chi tiết điện thế từng cell.
- Chỉ sạc pin đã được ngắt và sau khi sử dụng 30 phút trở lên (để pin ổn định và nguội).
- Cố gắng luôn sạc trong khi áp dụng biện pháp phòng ngừa cháy. Dùng túi chống cháy để đựng pin khi sạc hay sử dụng các biện pháp tự tạo như tôi ví dụ bên dưới. Tốt nhất là tránh thực hiện sạc pin trong nhà.

b. Cho Cất giữ và Vận chuyển:
- Luôn ngắt pin khỏi vật dùng điện sau khi sử dụng.
- Luôn cách ly và cất giữ pin tai những nơi an toàn và chỉ mang ra khi sử dụng. Hộp kim loại là một trong những thứ dễ kiếm nhất.

c. Cho Sử dụng:
- Tính đúng, chính xác dòng xả, dung lượng của pin để sử dụng pin cho tốt. Nên lấy 80% khả năng của pin làm ngưỡng sử dụng
- Sau khi sạc đầy phải đợi 30 phút trở lên để pin ổn định rồi mới sử dụng
- Tránh sử dụng trong điều kiện thời tiết nắng nóng
- Khi lắp đặt lên mô hình điều khiển, cần phải có các biện pháp chống chập điện và bảo vệ va đập.

d. Hủy pin an toàn:
Cảnh giác trong các trường hợp:
- Pin bị phồng
- Có mùi thơm từ pin bốc ra
- Có vết thủng hoặc dung dịch lỏng màu đen chảy ra
- Pin đã già, dung lượng không còn là bao

Khi cảm thấy cần phải hủy pin, hãy thực hiện quy trình như hướng dẫn dưới đây: Tốt nhất là xả cạn pin trước khi hủy. Trường hợp bị va chạm cơ học, thủng... không nên xả để hủy. Pin phải trong tình trạng mát khi hủy.

-1. Nếu các tép Lipo bị va chạm cơ học với kết quả là phồng, thủng, có dịch đen chảy ra: Ta không được xả pin. Đi đến bước (-5.).
-2. Để pin trong hộp chống cháy hoặc 1 gói cát.
-3. Kết nối pin với bộ xả, set điện thế ngắt xả (discharge cutoff voltage) đến giá trị thấp nhất có thể. Dòng xả bằng C/10 (dòng xả bằng 1/10 dung lượng). Không có bộ xả thì ta có thể dùng ESC cho motor chạy để xả pin hoặc dùng bóng đèn để xả. Trong khi xả để tụt áp pin, pin sẽ ấm lên hoặc sẽ nóng.
-4. Xả đến khi nào điện áp trong từng cell pin chỉ còn 1.0 volt hoặc thấp hơn. Trường hợp không dùng bộ xả thì xả đến khi nào motor không thể
quay được và đèn không còn sáng được, giữ nguyên việc xả sau đó vài phút rồi ngắt để đảm bảo pin đã hết kiệt.
-5. Ngâm chìm pin vào một lọ nước muối, độ mặn như nước biển hoặc 1/2 cốc muối pha cho 4 lít nước. Sử dụng hộp nhựa, không dùng hộp kim loại hay thủy tinh. Hộp cần có nắp nhưng không đậy kín vì có khí clo sẽ bốc ra. Để pin trong lọ nước muối trong khoảng thời gian là 2 tuần. Pin còn điện sẽ phản ứng tạo clo mạnh trong nước.
-6. Sau 2 tuần, lấy pin ra, bọc vào giấy gói và bỏ vào thùng rác. Lúc này pin đã vô hại, không còn khả năng gây cháy tại bãi rác.

e. Các ví dụ về thao tác an toàn với pin Lipo:
- Mua túi đựng an toàn cho pin Lipo khi sạc. Trên rcmart có bán.


- Một cách sạc pin an toàn và đơn giản nhất: sử dụng 1 block gạch và 1 túi nilon đựng cát. Để pin sạc trong lỗ của block gạch, khi pin sảy ra
cháy, lửa từ pin sẽ làm chảy túi nilon và cát sẽ rơi xuống giập tắt cháy.




Pin của tôi:


Đây là những cục pin mà tôi đã dùng trong thời gian qua, chúng đã bị phồng khi sử dụng vượt dòng xả. Nhưng tép pin để rời là từ 1 người bạn,
thật đáng tiếc với những tép pin 7000mAh nhưng an toàn là trên hết, tôi sẽ thực hiện quy trình hủy pin với chúng. Còn lại, những cục pin phồng sẽ luôn được lưu ý và sẽ luôn nằm trong túi an toàn khi sạc.

Hình ảnh được chụp ngay sau khi nhúng pin vào nước muối 2 tiếng: Tôi đã để 1 cell pin còn sống trong số những cell pin bị hỏng để thấy sự khác biệt, số còn lại điện thế đã về zero hoặc đã được xả kiệt. Ngay khi đưa vào nước muối, cell pin còn sống bắt đầu điện phân muối thành
Clo (bọt khí xuất hiện giữa 2 cực pin). Sau 2 tiếng, trông chúng như thế này:


Tận dụng luôn cái hộp bị hỏng để hủy pin:


Sau 2 tuần, toàn bộ các cell pin đã trương phồng, không còn sản sinh bọt khí. Ok cho vào thùng rác thôi.

4/ Lời kết:
"Năng lượng không tự nhiên sinh ra cũng không tự nhiên mất đi, nó chỉ chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác."
Pin Lipo thật tuyệt nhưng cũng thật nguy hiểm. Hãy chú ý sử dụng pin một cách an toàn vì chúng ta đang có trong tay những quả bom. Thực hiện ngay các biện pháp an toàn khi thao tác với pin Lipo là điều mà các bạn nên làm ngay, không chậm trễ.

Chúc an toàn!

ui chà, vậy là phải cẩn thận khi lựa chọn khi dùng Pin thôi!

luôn dùng bao cao su khi chơi pin lipo )
hôm bữa mà là cục này thì chú raptor chắc nám 1 nữa rồi haha

Mi hee đã viết:luôn dùng bao cao su khi chơi pin lipo )
hôm bữa mà là cục này thì chú raptor chắc nám 1 nữa rồi haha

muốn em HMH bình yên trở về ko thằng mèo kia!

Anh Boo vào xem cách hủy pin này

Cái này hay và bổ ích về vấn đề dùng pin

Dorekido đã viết:Anh Boo vào xem cách hủy pin này

Cái này hay và bổ ích về vấn đề dùng pin

thì đồng chí booo post cái topic này mà
//raptỏ : nghĩ lại mà chết cười

Mi hee đã viết:

Dorekido đã viết:Anh Boo vào xem cách hủy pin này

Cái này hay và bổ ích về vấn đề dùng pin

thì đồng chí booo post cái topic này mà
//raptỏ : nghĩ lại mà chết cười

trời nóng nên nhìn quáng , sorry anh em

anh Boo dư pin xin vài quả đê , về ngâm muối thử

Cái này rất cần cho mấy tay gà gà như mình đây Thanks chủ thớt nhiều!

miềng thấychơi as cách hủy tốt nhất là đục cho nó 1 phát hoặc overchange nó trong kiểm soát . nó cháy ~20s còn tro đem sọt rác là ok .hơi đâu ngâm 2 tuần
kê cho 1 tràng chục viên là chả bấy vừa tét range séng vừa có cháy nổ hoành tráng.. quá tiện

vậy là phải chú ý hơn khi có và sử dụng loại pin này rồi hehe

Mi hee đã viết:miềng thấychơi as cách hủy tốt nhất là đục cho nó 1 phát hoặc overchange nó trong kiểm soát . nó cháy ~20s còn tro đem sọt rác là ok .hơi đâu ngâm 2 tuần
kê cho 1 tràng chục viên là chả bấy vừa tét range séng vừa có cháy nổ hoành tráng.. quá tiện

đại ca thiệt là giàu có quá đi mà , bái phục

lại ko đọc kĩ .pin lipo phồng thì tính xài lại kiểu gì lôi ra làm bia test séng có gì cao sang ko
còn giá thì pin lipo 11.1v rẻ hơn cục niken 8.4v tới đủ li cafe đấy )

Mi hee đã viết:lại ko đọc kĩ .pin lipo phồng thì tính xài lại kiểu gì lôi ra làm bia test séng có gì cao sang ko
còn giá thì pin lipo 11.1v rẻ hơn cục niken 8.4v tới đủ li cafe đấy )

Pin chửa ai đem vứt, phải đem về ấp sau nó nở ra 3 cục pin con tha hồ xài, dại thế?

Elemento đã viết:Pin chửa ai đem vứt, phải đem về ấp sau nó nở ra 3 cục pin con tha hồ xài, dại thế?

Anh nói quá đúng luôn!

Pin: Anh ơi ...
Séng: Sao thế em yêu?
Pin: Em ... đã trót mang giọt "máu" của anh trong mình mất rồi ... Giờ em phồng quá ...
Séng: uhm ... anh hiểu mà ... thôi, hết cách rồi, em cứ theo lẽ tự nhiên mà thôi. Em vào thùng gạo mà ấp cho đủ hơi nhé! Sau này nhỏ lại rồi thì lại đem cả mấy đứa nó về đây anh ấp tiếp cho mà phồng ...

trong nam ko có pin con thỏ a ơi .. mang đi ấp có khi nó nở thành đàn con lửa tì thốn lắm